Ogólny podział herbat- herbaciane uniwersum

Popijając sobie zwykłą, codzienną ekspresówkę nie trzeba się wiele zastanawiać co pijemy i jaki ma w gruncie rzeczy kolor. Ważne, że smaczne i mokre. Jeśli jednak zacząć szukać nieco głębiej okaże się, że ze swoją filiżanką siedzimy na wierzchołku herbacianej góry lodowej pełnej kolorów, aromatów, legend i podróży. Im głębiej zaczniemy kopać, tym więcej informacji zdobędziemy i więcej smaków odkryjemy.

Na początku jest krzew

A dokładniej krzew herbaty- rodzaj Camelia (Sinesis lub Assamica) . Wszystkie herbaty mają swoje źródło w tej roślinie. Dopiero zbiór, przetworzenie, przechowywanie, aromatyzowanie a nawet położenie geograficzne dają podstawę do określania rodzaju, gatunku czy chociażby formy herbaty. W poście tym, chciałabym się skupić jedynie na ogólnym podziale herbaty, bez zagłębiania się w procesy przetwórcze poszczególnych rodzajów (o tym kiedy indziej;)). Również pominę dokładniejszą charakterystkę, gdyż chciałabym każdemu rodzajowi poświęcić osobny post. Tak więc tym razem jedynie informacje o podziałach, które tak czy siak są dość zawiłe.

Sześć Wielkich Rodzajów Herbaty- Chiński podział

Na zdjęciu tylko 5… brakuje Żółtej

Główne kryteria stosowane w tym podziale to stopień oksydacji (utleniania) lub fermentacji oraz kolory liści i naparu.

Herbaty zielone czyli nieutleniane

Kolor liści- zielony
Kolor naparu- żółtozielony

Herbata zielona ´´Gunpowder´´
Białe czyli lekko utleniane

kolor liści-pokryte białym, delikatym puszkiem
kolor naparu- słomkowy
Żółte czyli lekko fermentowane
kolor liści- żółtawy
kolor naparu- bladożółty

Herbata Yinzhen: Wikipedia
Turkusowe (Oolong/ Wulong)- czyli herbaty półutleniane

kolor liści- zielony, brązowy, czarny, czerwonawy

kolor naparu- od żółtego po ciemnoczerwony

Herbata Dong Ding Wu Long
Czerwone (na zachodzie nazywane czarnymi)- całkowicie utleniane

kolor liści- ciemnoczerwone, czarne

kolor naparu- czerwony

Herbata Keemun (Qimen)
Czarne (na zachodzie nazywane czerwonymi)- postfermentowane lub inaczej dojrzewające

kolor liści- czarne z brązowym lub zielonym odcieniem

kolor naparu- żółtobrązowy aż do czerwono brązowego

Herbata Pu´er

Co do zamieszania odnośnie dwóch ostatnich kolorów: w inetrnecie wyczytałam, że wynika to z uwzględnienia koloru naparu przez Chińczyków- herbaty czerwone mają napar czerwony, czarne zaś brązowo lub żółto brązowy, czasem nawet przypominające czarny. Na zachodzie zaś, uwzględnia się kolor liści, a ten u herbat czerwonych jest czarny a u czarnych czerwony. No i tak to już zostało, że podczas gdy my cieszymy się herbatą czarną, Chińczycy czerwoną.

Można również dodać to tej klasyfikacji herbaty aromatyzowane. Dodawane są różne dodatki na przykład jaśmin, jabłko, cynamon, płatki kwiatów.

Herbata Pu´er aromatyzowana cynamonem i pomarańczą na górze oraz biała, aromatyzowana jaśminem

Skąd pochodzisz?- Podział według rejonów upraw

Herbatę uprawia się w wielu krajach pomiędzy 48 stopniem szerokości północnej i 32 stopniem szerokości południowej. Herbata sama z siebie wymaga specyficznych warunków by rosnąć cało i zdrowo. Podobno najlepsza herbata pochodzi z gór. Do wzrostu krzew potrzebuje wysokości ponad 1200 metrów nad poziomem morza. Poza tym ciepło (temperatura 10-30 stopni) oraz znaczne opady są niezbędne. Tak więc stref w których herbata czuje się dobrze i rośnie dając dobrej jakości produkty jest dość sporo.

Obszary gdzie uprawia się herbatę. źródło: Wiki

Oto główne rejony i regiony herbaciane:

1) Chiny:

-Yunnan

-Fukien

-Zhejiang

-Hunan

-Syczuan

-Fuijan

-Anhui

2) Indie:

-Assam

-Nilgiri

-Travancore

-Khasiranga

-Dooars

-Sikkim

-Terai

3) Sri Lanka czyli Cejlon:

-Uva

-Dimbuli

-Nuwara- Elia

4) Japonia:

-Shizuka

-Kagoshima

-Mie

-Uji

5) Afryka:

-Sudan

-Uganda

-Kenia

-RPA

-Mozambik

6) Ameryka Południowa:

-Brazylia

-Argentyna

-Chile

-Kolumbia

-Boliwia

7) Tajwan

8) Indonezja

9) Turcja

10) Wietnam

11) Iran

12) Pakistan

13) Malezja

14) Australia (Queensland)

15) Papua Nowa Gwinea

16) Fidżi

Tak wyglądała produkcja herbaty w ostatnich latach. Źródło: wiki.

I jeszcze stara mapa herbaciana znaleziona na telegraph.co.uk

Sypana czy może w płynie? A może połamana?

Poza powyższymi podziałami, herbatę można podzielić również według sposobu pakowania na herbaty:

-sypkie

-prasowane (w kształty płytek, kostek, kulek, gniazd lub miseczek- opisane są w tym poście na przykładzie Pu’er)

-w torebkach

-ekstrakty

-herbatę instant

-herbatę w puszkach lub butelkach

Herbaty o całych lub łamanych liściach oznacza się z kolei według tego co zawierają (listki, pączki, pędy) oraz jakiej jest to jakości. I tak mamy

-herbaty o całych liściach

-herbaty o liściach łamanych

-herbaty w formie pyłu

W każdej z powyższych grup określa się klasy jakości, o których napiszę w jednym z kolejnych postów. Klasy te są jednak połączone z handlowym oznaczeniem gatunków herbaty. Gatunki handlowe opisują kolejność zbioru listków. I tak mamy:

-FOP- Flowery Pekoe- Wysokiej jakości listki i pączki

-OP- Orange Pekoe- Listek + końcowy pączek

-Pekoe- drugie liście z domieszką pierwszych

-Pekoe Second- drugie liście

-Souchong First- liście trzecie

-Souchong Second- liście czwarte

Co się zbiera z herbaty. Odnosi się do czarnej herbaty indyjskiej. Pozostałe herbaty są opisywane albo tak samo albo bardzo podobnie z pewnymi zmianami. Źródło: Wiki.

Jeśli pod uwagę weźmiemy czas zbioru, to możemy wyróżnić:

FF- First Flush- Pierwszy wiosenny zbiór w marcu i kwietniu

Inbetween- Zbiór pośredni w kwietniu i maju

SF- Second Flush- Zbiór drugi w maju i czerwcu.

Podsumowanie:

I tak oto, mniej więcej wygląda podział herbat. Muszę przyznać, że trochę to zawiłe, nawet jeśli pominie się wiele bardzo szczegółowych informacji. Myślę, że najważniejsza klasyfikacja to ta według metody produkcji, opisująca kolor herbaty. Również pochodzenie jest ważne, gdyż ma wpływ na smak (same warunki wzrostu oraz produkcji różnią się w zależności od miejsca). Warto też zwracać uwagę na jakość herbaty, o której co prawda nie napisałam tu wiele, jednak będzie więcej w kolejnych postach.